Proces tworzenia guza nowotworowego, zwany karcynogenezą, jest skomplikowanym zjawiskiem, które może mieć różne etapy i czynniki wpływające na jego rozwój. Oto ogólny opis mechanizmu tworzenia guza nowotworowego:
Inicjacja: Ten pierwszy etap polega na uszkodzeniu lub zmianie w materiale genetycznym (DNA) komórki. Może to być spowodowane przez różne czynniki, takie jak promieniowanie jonizujące, substancje chemiczne (karcynogeny), wirusy onkogenne lub dziedziczne predyspozycje genetyczne. Uszkodzenia DNA mogą prowadzić do błędów w procesach naprawy DNA, co prowadzi do trwałych mutacji.
Promocja: W tym etapie dochodzi do namnażania się i selekcji zmienionych komórek przez czynniki promujące wzrost komórek, takie jak substancje chemiczne (np. dym tytoniowy), czynniki hormonalne lub przewlekłe stany zapalne. Zmienione komórki mogą zacząć rozmnażać się szybciej niż normalne komórki i przekraczać kontrole, co prowadzi do powstania niewielkiego skupiska komórek.
Postęp: W tym etapie guz nowotworowy rośnie i staje się bardziej złośliwy. Komórki nowotworowe mogą rozwijać zdolność do unikania śmierci komórek (apoptozy) i niewrażliwości na sygnały hamujące wzrost komórek. Mogą również nabywać zdolność do angiogenezy, czyli tworzenia nowych naczyń krwionośnych, które dostarczają guzowi składniki odżywcze i tlen.
Inwazja: W tej fazie komórki nowotworowe zyskują zdolność do niszczenia otaczających tkanek i przechodzenia przez bariery anatomiczne. Mogą przenikać do sąsiednich tkanek i narządów, co prowadzi do tworzenia przerzutów lub rozsiewu guza na odległe miejsca w organizmie.
Metastaza: Metastaza jest etapem, w którym komórki nowotworowe oddzielają się od pierwotnego guza i przenikają do krwi lub układu chłonnego. Przenoszą się do odległych miejsc w organizmie, gdzie mogą tworzyć nowe ogniska nowotworowe. Nowotwory wtórne, zwane przerzutami, mogą powstawać w narządach odległych od pierwotnego guza.
Ważne jest zrozumienie, że rozwój guza nowotworowego jest procesem wieloetapowym, który zależy od interakcji wielu czynników genetycznych, środowiskowych i behawioralnych, które mogą różnić się w zależności od rodzaju nowotworu. Mechanizm tworzenia guza nowotworowego jest bardzo skomplikowany i nadal badany przez naukowców w celu zidentyfikowania bardziej szczegółowych mechanizmów i znalezienia nowych terapii przeciwnowotworowych.